In het eerste jaar van de Master Kunsteducatie krijgen we ook kunstgeschiedenis. We starten er direct na de kerstvakantie mee. Ik ben blij op het programma te zien dat er met een hele ruime blik wordt gekeken naar de kunsten en dat de geschiedenis van over de hele wereld wordt besproken. Of nou ja, we doen ons best in elk geval.

Want voor de eerste les staat Eurocentrisme op het programma; het feit dat we de hele tijd alles beschouwen waarbij we het Westen als centrum nemen, als maatstaf van alles. Een groot gedeelte van ons witte Nederlanders, waaronder ikzelf, dénkt inmiddels wel al heel erg gelijk te denken en te behandelen maar wij vergeten dat we zijn gevoed door vrijwel niets dan witte kennis. Onze geschiedenisboeken, onze muziek, de tentoonstellingen die we in onze jeugd bezochten waren grotendeels wit of op zijn minst door de witte mens samengesteld, gekozen of uitgebracht. Hmmm.

Ik moet eerlijk toegeven dat ik een aantal jaar geleden ook zo nu en dan de schijt kreeg van het gesprek over zwart en wit. Dit kwam omdat ik nog nooit naar mijn zwarte vrienden had gekeken als een zwarte vriend. Ik had nog nooit gedacht als er een zwarte klant de winkel binnenkwam: hé die is zwart. Maar naarmate de gemoederen rondom BLM hoger opliepen, betrapte ik mijzelf er steeds vaker op dat ik me voortdurend bewust was van de kleur van de ander. Het leek voor mij een gat te slaan dat er eerder niet was en daar baalde ik stevig van.

Het leek voor mij een gat te slaan dat er vóór mij eerder niet was, en baalde ík daar stevig van? Och wat zielig voor mij nu toch! Ja terugkijkend hierop kan ik dus alleen maar concluderen dat ik mijzelf behoorlijk als maatstaf nam, er niet vanuit ging dat die anders maatstaf zoveel zou verschillen van de mijne en precies dáár gaat het dus mis!

Als ik je zou vertellen dat er een land bestaat waar gedurende de afgelopen jaren bijna 9.500 gezinnen jarenlang onterecht zijn getergd door valse beschuldigingen die hebben geleid tot het moeten betalen van zulke hoge bedragen dat huizen moesten worden verkocht en er beslag werd gelegd uit salarissen, dat dit in heel veel van die 9.500 gevallen heeft geleid tot echtscheidingen en trauma’s, en in alle gevallen tot wanhoop en verdriet, dat het in alle gevallen gaat om niet witte gezinnen, zou je niet direct aan Nederland denken. Nee toch? Wij toch niet?

Als ik je zou zeggen dat het jarenlang bekend was dat dit gebeurde en dat er niet is ingegrepen, dat die 9.500 gezinnen gewoon moesten doormodderen, ónder bijstandsniveau leefden maar wel doorwerkten, de kinderen verzorgden, de rekeningen betaalden, zou je niet denken dat dat hier is gebeurd toch? Niet onder onze neus, met ons goede vangnet en onze sociale welvaart?

En als ik je dan zou zeggen dat de mensen die wísten dat dit gebeurde terwíjl het gebeurde met grote kans straks weer aan het roer staan, krijg je het dan niet benauwd? Vraag je je dan niet af; wie heeft die papieren eigenlijk allemaal gezien? Wie heeft er allemaal aan de bel getrokken? Wie heeft die bel gehoord? Wie heeft die bel weer stilgelegd? En vooral: als de papieren van deze zaken door zo veel handen van zoveel medewerkers, toetsers, deskundigen, wethouders, bezwaarcommissieleden en ministers zijn gegaan, allemaal mensen van wie ik redelijkerwijs geloof dat ze geen hakenkruisen op hun voordeur hebben hangen, wat zien we dan over het hoofd? Waar zit de witte vlek? En belangrijker nog; waar zit míjn witte vlek?