Ik werd gebeld door een medewerkster van de afdeling Publiekszaken van de gemeente waar je woonde. Dat het graf van je ouders geruimd zou worden, vertelde de vriendelijke dame me. Dat wist ik. We hadden zelf ingestemd toen je man ons na jouw overlijden vroeg of hij de grafrechten mocht opzeggen. Ik dacht dat het niet uitmaakte. Wanneer kwamen we nou eigenlijk bij dat graf van opa en oma?

Maar toen ik de afgelopen zeventien maanden, dus sinds jouw dood mam, steeds meer te weten kwam over mijn opa, begon dat besluit op me te drukken. Oma had ik goed gekend. Jij en ik hadden samen aan haar bed gezeten toen ze elf jaar geleden overleed. Opa was al gestorven toen ik nog geen twee jaar oud was. Ik had geen levende herinnering aan hem. En ik geloof ook niet dat we in mijn jeugd nou zo vaak bij dat graf op bezoek gingen, toch mam?

Maar nu ik weet wat ik weet, wat hij gedaan heeft, wat hij meegemaakt heeft, van de liquidatiepoging tot de afvoering, de vlucht, de thuiskomst, de nachtmerries en het gevecht, nu voelt het laf van me om dat graf zomaar door onbekenden te laten ruimen.

‘Mag ik de steen houden?’ hoor ik mezelf vragen. Het valt even stil aan de andere kant van de lijn.

‘Ja,’ zegt ze dan, ‘het is in feite uw steen.’

‘Ok, dan kom ik de steen ophalen,’ zeg ik.

Nadat we hebben opgehangen kijk ik een tijdje mijn kleine achtertuin in. De steen is behoorlijk, net zo groot als het blad van mijn keukentafel. Bovendien weegt ie meer dan 200 kilo. Geen idee waar ik met zo’n groot ding naartoe moet, maar dat ie niet naar de vernietiging gaat, is wel duidelijk.

6 februari 2025 verschijnt bij Hollands Diep Dat zijn wij zelf 

In Dat zijn wij zelf richt een vertwijfelde dochter zich in brieven tot haar pas overleden moeder, omdat ze haar mist, maar ook omdat ze vat op haar en haar afwijkende denkbeelden probeert te krijgen. Hoe kon haar moeder de laatste jaren zich zo afkeren van het wereldnieuws en zich zo gaan vastklampen aan kwakzalvers en hun complottheorieën over de farmaceutische industrie? Wat sprak haar aan in de denkbeelden van een antisemiet als David Icke die beweert dat buitenaardse repitielenwezens de aarde hebben overgenomen? Is er een link te leggen met het verhaal van haar vader Leendert Ridderikhof die in 1941 gearresteerd werd voor het beramen van een aanslag op Nederlands grootste landverrader Anton van der Waals en die heldendaad moest bekopen met vier jaar Sachsenhausen en bij thuiskomt een onverschillig Nederland aantrof? Dat zijn wij zelf is een vaak tedere en soms woeste bespiegeling over de relatie tussen moeder en dochter, familie, rouw, en over hoe een oorlogstrauma en een wereldwijde pandemie een gezin uit elkaar kan trekken.

Voor meer informatie over Dat zijn wij zelf, Heidi Koren, beeldmateriaal, een interview, recensie-exemplaar of speciale acties kunt u contact opnemen met: Christine Visser: E: christine.visser@overamstel.com | M: 06 50 698 619