Muala

Ik was gebeld door een onbekend nummer. Later die dag luisterde ik naar een mannenstem op mijn voicemail vroeg of ik aanwezig wilde zijn bij een eenzame uitvaart. Ook als ik de uitvaartondernemer echt aan de telefoon heb, krijg ik niet veel meer informatie over Vavadio Muala dan ik hem al had horen inspreken: tweeënveertig jaar geleden geboren in Kinshasa, toen nog Zaïre, tegenwoordig bekend als Congo. Sterfdatum wordt vastgesteld op 20 april 2021, maar ligt waarschijnlijk, gezien de staat van het lichaam, op een datum in het verleden. De kist zal gesloten zijn.

Ik reserveer de maandagochtend in mijn agenda en zet de laptop aan om iets over Vavadio te weten te komen. Ik struin het internet af, zoek naar zijn naam, geboorteplaats, laatste woonadres maar vind niets dan een kort politiebericht. Dode man in woning aangetroffen.

’s Avonds vlak voor ik mijzelf de slaap voel inglijden, kruipt een regel binnen. Ik zeg je naam Ik vraag mijn lief hem voor mij te onthouden.

Het is een prachtige dag. Kou hangt in de lucht maar de zon staat tamelijk stoer haar best te doen ons te verwarmen. Voor de poort van de begraafplaats staat de begrafenisondernemer in zijn grijze pak. Hij lacht vriendelijk als hij me niet aan komen lopen. We geven elkaar geen hand maar blijven samen voor de poort staan. Er stopt een auto, even later nog een. Vier mensen verzamelen zich om ons heen, mensen in wiens gezicht ik zie dat Vavadio Muala een rol heeft gespeeld in hun leven. De wijkbeheerder van de woningbouwvereniging. Begeleiders van de nachtopvang, een stagiaire die hem vorig jaar hielp met het inrichten van zijn huis. Hij had anderhalf jaar op straat geleefd, was iedere twee weken naar het kantoor van de woningbouwvereniging gelopen om te vragen of hij een huis kon krijgen. Over vroeger werd niet meer gepraat. Als er Frans tegen hem werd gesproken brak er lichte paniek uit. Nadat hij twintig jaar geleden Kinshasa verliet, had hij korte tijd in Parijs doorgebracht. Er was een verleden dat beter toegedekt kon blijven en dus hielpen mensen Vavadio Muala aan een eigen huisje. De stagiaire ging met hem naar de Action om spulletjes voor de inrichting te kopen en tape, want alle ramen werden uit veiligheidsmaatregelen zorgvuldig door hemzelf afgeplakt. Als ze bij hem op bezoek was geweest kon ze niet weg voor ze een kopje thee of koffie had gehad. Of ze wilde mee eten? Hij bracht haar naar de bus en zwaaide haar uit tot ze uit zicht was.

Iemand van de nachtopvang ging bij hem langs. Het was niets voor Muala om zich dagen achtereen niet te laten zien. Er werd niet opengedaan. Hij kon even een wandelingetje zijn gaan maken. Maar toen ze een paar dagen later terug kwam, viel haar op dat het raampje boven de deur nog steeds op de kiep stond. Ze besloot via dat raampje de gordijnen aan de kant te schuiven. Hij lag op zijn buik, zijn gezicht uit het zicht.

Vavadio Muala bleef alsmaar hoop houden, hoop op een huis, hoop op een plek in de wereld, hoop op beter.

We hebben allemaal een hand aan de kar waarmee we hem naar zijn laatste plek rijden. Als we stilstaan en toekijken hoe de kist de aarde in zakt, zijn we allemaal blij dat er nog een thuis is geweest vóór deze allerlaatste. Er zijn mensen die zich daar sterk voor hebben gemaakt en hij heeft die mensen daarvoor bedankt. Hij heeft genoten van zijn eigen huis en had zin om nog iets van zijn leven te maken. Volgens de arts heeft hij niets gemerkt van het feit dat zijn hart ermee stopte.

Als we teruglopen is er slechts een half uurtje verstreken. Er ligt een dood roodborstje op het pad. Het zonlicht valt warm over hem heen, alleen het kopje blijft in de schaduw. Sommigen van ons zijn minder zichtbaar, dat doet niets af aan de schoonheid.

Ik zeg je naam

Tussen Zaïre Kinshasa 20.06.1978

en Nederland Nijmegen 20-04-2021 heb je

liefgehad gemist en nagelaten Wie weet aan wie je dacht

wie er nooit vergeten naar wie je altijd wel terug zou willen en

wie er nu nog steeds naar jou verlangt

Vavadio

Aan het Knollenpad werd je stilte gehoord Iemand besloot je naam

door de brievenbus te roepen te klep klep klepperen en prikte lang

met zijn vinger op de bel

Vavadio ik zeg je naam

Je hebt bestaan daarmee betekend

Ooit ben je opgevangen tussen de warme benen van je moeder

die je uitgeput aanlegde haar wang tegen je warme hoofdje drukte en

je welkom heette.